In de afgelopen jaren zijn we dankzij het programma de Keuringsdienst van Waarde een stuk meer te weten gekomen over ons eten.
Zo is het tegenwoordig lastig om een kop thee te drinken zonder van iemand te horen dat er suiker in de zakjes zit. En roze koeken zijn een stuk minder lekker sinds we weten dat de kleurstof met luizen wordt gemaakt.
Toch deed de Keuringsdienst van Waarde nog veel meer ontdekkingen over alledaagse producten die we iedere dag in de supermarkt zien liggen.
Gebruik jij bijvoorbeeld weleens saffraan? Of drink je af en toe kokoswater? Houd je van carpaccio op je brood en drink je daar dan een glas melk bij?
Dan moet je zeker even kijken naar de onderstaande ontdekkingen van het programma, voordat je weer een rondje maakt door de supermarkt.
Zwarte olijven zijn eigenlijk roestende groene olijven
De gladde, zwarte olijven die in de supermarkt liggen, zijn eigenlijk gewoon gekleurde groene olijven. Olijven die van zichzelf al zwart zijn, zijn gerimpeld.
De gladde versies zijn daarentegen eerst met bijtende soda bewerkt om de bittere smaak uit de groene olijven te halen. Vervolgens zijn ze in een soort schuimbad zwart gemaakt. Dat proces heet oxidatie en het komt er eigenlijk gewoon op neer dat je olijven gaan roesten, zodat ze zwart worden.
In alle vijgen zitten wespen
Eet je een vijg? Dan eet je ook een wesp. In vijgen zitten altijd insecten en dat komt door de manier waarop de vijgensoorten bevrucht worden. Zodra een wespenvrouwtje de bloem van de vijg in gaat om die te bevruchten, verliest ze haar vleugels en zit ze gevangen.
Nu is het niet zo dat je kadaver van die wesp opeet: de vijg heeft een enzym dat in staat is om het insect te verteren en gebruikt de eiwitten van de wesp om verder te groeien.
Carpaccio is vaak gemaakt van goedkope braadlappen
Carpaccio een exclusief voorgerecht? Echt niet, de variant die in de supermarkt ligt, kan net zo goed een stukje intensief bewerkte braadlap zijn. En dat terwijl het volgens de kenners toch echt ossenhaas of kogelbiefstuk moet zijn.
Een fabrikant legt uit: “Ossenhaas is onbetaalbaar, dat was voor de duurdere restaurants. Dus wat we gedaan hebben is eigenlijk het beste alternatieve stuk vlees nemen om daar carpaccio van te maken [...] Het meest laagwaardige vlees dat ik erin stop zijn de platte billen en de bovenbillen, het zit wel allemaal aan de achterkant van de koe.”
Saffraan is het allerduurste kruid dat je in de supermarkt kunt kopen - alleen het is vaak geen saffraan
Saffraan is het allerduurste kruid dat de Nederlandse supermarkten verkopen. Het wordt namelijk gewonnen uit de saffraankrokus en er zijn wel 250.000 bloemetjes nodig voor één kilo van het kruid. Het kost dan ook omgerekend 20.000 euro per kilo om te maken. Erg aantrekkelijk dus om op zoek te gaan naar een goedkopere manier, en dat is precies wat producenten gedaan hebben.
Volgens kwekers in Iran wordt saffraan vaak gemengd met geverfde maïsdraden of saffloer, een vergelijkbaar kruid, maar met slechts 10 euro per kilo wel veel goedkoper. Uit een test van RIKILT met acht verschillende zakjes saffraan gekocht in supermarkten, markten en in toko’s blijkt dat slechts de helft pure saffraan is. De andere vier zijn vermengd met andere kruiden, is saffraan van uitermate slechte kwaliteit of zelfs een heel ander kruid.
Peperduur kokoswater werd vroeger weggegooid in de tropen
Het frisse en exotische kokoswater rukt op in de schappen van de supermarkt. Het is peperduur, maar het lest de dorst en zou ook nog eens goed voor je zijn. Maar we trekken massaal de portemonnee voor iets dat in de tropen gewoon werd weggegooid.
Volgens een producent is alleen het water van jonge groene kokosnoten en van oranje kokosnoten lekker. Maar in Europa en de VS wordt juist voornamelijk water uit de bekendere bruine kokosnoot gebruikt, dat is veel goedkoper.
Volgens Rogier van Vught van de Hortus Botanicus is de bruine kokosnoot ook nog eens een ‘ordinaire vrucht’. “In de tropen liggen overal kokosnoten. Het is een soort van volksvoedsel en je ziet ook ter plekke dat mensen de kokosnoten niet eens meer oprapen om te eten. Waarom zou je?”
Alle melk is - ondanks de prijs - precies hetzelfde
In de supermarkt kunnen de prijzen van melk behoorlijk uiteen lopen, van 50 cent tot meer dan een euro per halve liter. Maar krijg je daar dan ook andere melk voor? Nee, ontdekte de Keuringsdienst. De melk in al die verschillende pakken is vrijwel identiek.
Berndt Kodden, ten tijde van de aflevering directeur van FrieslandCampina: “Het verschil zit hem bijvoorbeeld in de verpakking, de communicatie en de productontwikkeling. Maar het product halfvolle melk is gestandaardiseerd en voldoet aan dezelfde wettelijke normen.”
Gin is eigenlijk een soort plofkip
De gin-tonic is de afgelopen jaren mateloos populair geworden, des te schokkender is het dat er in veel gin maar nauwelijks gin zit. In sommige gevallen zal er in een fles gin maar 0,1 procent echte gin zitten, de rest is aangelengd met industriële alcohol, water en andere infusions.
De inhoud van de fles zal vaak maar ongeveer een euro kosten om te maken, toch betaal je er in de supermarkt veel meer voor. Dat betaal je voor de marketing, voor de illusie.
Je wordt niets wijzer van het aantal vezels op rijstverpakkingen
Zilvervliesrijst bevat veel meer vezels dan witte rijst – zou je denken. Toch vertellen de verpakkingen in de supermarkt je soms een ander verhaal: daar zie je dat er in de witte rijst van bepaalde merken meer vezels zitten dan in zilvervliesrijst.
De reden? De ene producent gebruikt een andere methode voor het meten van de hoeveelheid vezels dan de andere producent, waardoor het eigenlijk appels met peren vergelijken is.
Met uitsterven bedreigde paling ligt gewoon in supermarkt
Het gaat dramatisch slecht met de Europese paling en hij wordt met uitsterven bedreigd. Toch ligt hij gewoon in de schappen van de supermarkt, hoe kan dat? Volgens de supermarkten zelf komen ze uit kwekerijen, maar volgens een palingroker worden de palingen daar alleen vetgemest.
De palingen zelf worden als baby's in Frankrijk gevonden en gevangen – waarmee dus uit de palingpopulatie wordt gevist die al met uitsterven wordt bedreigd.
In filet americain zitten bacteriën en varkensvlees
Misschien kun je maar beter geen filet americain meer eten. In ongeveer een derde van de broodjes filet americain zitten namelijk te veel bacteriën. Daarnaast is het vaak niet helemaal wat het belooft. Na een DNA-test bij TNO bleek namelijk ook nog dat – hoewel er in filet americain alleen rundvlees hoort te zitten – er vaak ook nog varken in het vleesmengsel zit.
In 4 van de 20 onderzochte broodjes vond het onderzoeksinstituut een besmetting met varken terug. Dat betekent dat er ongeveer 10 tot 20 procent varkensvlees in zat.
Zalmforel is geen zalm maar een geverfde forel
Is zalmforelfilet nou zalm of forel? Hij heeft de kleur van een zalm, maar is een forel en smaakt ook als een forel. De conclusie van deze aflevering: de forel krijgt gedurende zijn leven speciaal voer om roze te worden maar heeft verder 'niets te maken met zalm'.
Sterker nog: volgens de Voedsel- en Warenautoriteit mag de zalmforel niet eens zo genoemd worden, omdat het een soort is die niet bestaat.
